UYÊN
HẠNH –
Đọc
VŨ TRỤ TRONG MỘT NGUYÊN TỬ
của Đức Đạt Lai Lạt Ma
Người dịch Trần Uyên
Thi
Trong mắt nh́n và theo ngôn ngữ của nhà khoa học th́
vũ trụ là cái vĩ đai nhất và nguyên tử là
cái nhỏ nhất đối với loài người. Chọn
nhan đề nầy cho quyển sách, Đức Đạt
Lai Lạt Ma đă gây cho ta một băn khoăn thắc mắc.
Bởi v́ chúng ta đang cố t́nh ”đặt” vũ trụ
vào trong một hạt nguyên tử qua tính cách vật lư
lượng tử. Với cái nh́n sáng suốt lạ kỳ
và khả năng vượt bực của ḿnh, Đức
Đạt Lai Lạt Ma đă dễ dàng dùng ngôn ngữ
khoa học thích hợp được các đẳng cấp
tri thức thế gian để diễn đạt cái thấy
xuất thế gian của Ngài. “VŨ TRỤ TRONG MỘT
NGUYÊN TỬ” chứa cái bao la tột cùng của thế giới
tâm linh và tiềm năng vĩ đại của khoa học,
cùng hạnh phúc vô bờ của một phối hợp
đồng điệu hài ḥa.
VŨ
TRỤ TRONG MỘT NGUYÊN TỬ
của
Đức Đạt Lai Lạt Ma
Người
dịch TRẦN UYÊN THI
UYÊN HẠNH giới thiệu
VŨ TRỤ TRONG MỘT NGUYÊN TỬ vừa xuất bản
vào cuối tháng 9/2009, là tác phẩm tiếng Việt
được Trần Uyên Thi chuyển dịch từ
nguyên tác ” THE UNIVERSE IN A SINGLE ATOM – The Convergence of Science and
Spirituality” của Đức Đạt Lai Lạt Ma Thứ
14 viết vào năm 2005.
Trong mắt nh́n và theo ngôn ngữ của nhà khoa học th́
vũ trụ là cái vĩ đai nhất và nguyên tử là
cái nhỏ nhất hiện hữu và gần với ḷai
người. Chọn nhan đề nầy cho quyển
sách, Đức Đạt Lai Lạt Ma đă gây cho ta một
băn khoăn thắc mắc: ”Làm sao thực hiện
được”! Bởi v́ chúng ta đang cố t́nh ”đặt”
vũ trụ vào trong một hạt nguyên tử qua tính cách
vật lư lượng tử. Đi sâu vào những
chương sách chúng ta thấy rơ một nội dung phong
phú linh động của hai lănh vực Khoa học và Phật
giáo. Sách đề cập đến nhiều vấn
đề sâu xa và thực tiễn của khía cạnh vật
lư và tâm linh, của vũ trụ và con người với
hiện hữu cụ thể và đời sống t́nh cảm,
giúp ta ư thức được để chuyển hướng
nh́n từ cái vĩ đại nhất là thế giới
ḷai người đến đơn vị nhỏ nhất
là một con người, và thực hiện một sự
dung hợp hài ḥa.
B́a sách màu vàng cam và màu nâu cho chúng ta một cảm giác ấm
áp, một liên tưởng đến tấm áo cà sa của
người tu Phật, hiện thân của thửa ruộng
gieo trồng và nẩy nở hạt mầm phước
đức. Bắt nguồn từ một mảnh vải
tầm thường của chiếc phấn tảo y màu
ḥang cam, ngày xưa Đức Phật ngẫu nhiên khóac vào
người, bước xuống đời trên con
đường hành đạo của một khất sĩ,
để truyền cái nh́n đơn thuần thanh khiết,
đưa con người đạt tới cái thấy
sâu xa hướng vào nội tâm và nh́n ra vũ trụ vạn
vật.
Trang sách đầu tiên dành riêng cho câu kệ của Ngài
Khánh Hỷ, thiền sư Việt Nam.
…Càn khôn tận thị mao đầu thượng
Nhật nguyệt bao hàm giới tử trung
Trên trang sách kế tiếp, ta đọc được
câu nói của nhà bác học Einstein, viết bằng hai thứ
tiếng Anh và tiếng Việt.
… Nếu có một tôn giáo nào có thể đáp ứng nhu cầu
của khoa học hiện đại, tôn giáo ấy là Phật
Giáo. Einstein
… If there is any religion that could respond to the needs of modern science,
it would be Buddhism. Albert Einstein (1879-1955)
Sách dày 256 trang. Sau phần Tri Ân và Phàm Lệ là Lời Giới
Thiệu của Giáo sư Trần Ngọc Ninh. Nội dung
sách gồm có Lời Ngỏ của Đức Đạt
Lai Lạt Ma và 10 chương sách đầy rẫy h́nh ảnh
và dữ kiện của thế giới khoa học thực
nghiệm, của tư tưởng và triết thuyết
Nhà Phật, cũng như những câu chuyện kể linh
động chứa nhiều ư nghĩa chân chất lẫn
cao qúy thâm sâu, và qua lời dịch rất thóat rất chính
xác của Trần Uyên Thi tạo cho người đọc
sự thích thú và khâm phục theo dơi.
”Quán chiếu” là chương thứ nhất trong 10
chương của quyển sách nầy. ”Nhờ quán chiếu,
đạo lư có chỗ đứng trong khoa học bởi
v́ khoa học như con dao hai lưỡi, có thể sử
dụng cho mục đích tốt hay xấu. Chính người
cầm dao quyết định lưỡi dao sử dụng
vào mục đích ǵ… Động cơ thúc đẩy việc
sử dụng khoa học kỹ thuật phải dựa
trên sự hoà hợp giữa t́nh cảm và trí tuệ”.
Trong chương sách thứ hai với đề tài ”Gặp
gỡ với khoa học” Đức Đạt Lai Lạt
Ma kể rằng: ”Ḷng say mê của tôi đối với
khoa học bắt nguồn từ kỹ thuật”. Qua nhiều
câu chuyện vui và lối viết đơn thuần lôi cuốn
người đọc đi vào sự năng động
của ngài ngay khi c̣n nhỏ, và qua ḷng hiếu kỳ
đưa đẩy t́m ṭi dẫn đến sự ham
thích việc lắp ráp máy móc, sử dụng dụng cụ
thiên văn, đi dần đến việc t́m hiểu những
cái to lớn hơn phức tạp hơn như máy móc xe
hơi v.v… Và cứ thế với những ham thích máy móc kỹ
thuật từ câu chuyện nầy đến câu chuyện
khác, cho đến ngày 20 tuổi khi bắt đầu du
hành ra nước ng̣ai, Ngài bắt đầu đi vào thế
giới của khoa học thực nghiệm.
Qua nhiều cuộc gặp gỡ đàm luận với một
số nhân vật xuất sắc Ngài đi dần vào sự
t́m hiểu sâu hơn về lănh vực khoa học. Như
đối với Thủ tướng Jawaharlal Nehru của
xứ Ấn Độ, một người có tinh thần
khoa học rất cao. Với các giáo sư về tâm linh học,
những người đang t́m cách ḥa hợp khoa học
và tâm linh. Với các khoa học gia nổi tiếng đă
đưa Ngài đến ”một sự ngạc nhiên kỳ
thú đó là tôi nhận thấy giữa khoa học và Phật
Giáo có nhiều điểm tương đồng đáng
kinh ngạc trong tinh thần t́m hiểu thế giới”.
Cùng Carl von Weizsacker đi vào thế giới của vật
lư học lượng tử cũng như ư nghĩa triết
học của nó. Với nhà vật lư xuất sắc David
Bohm trong lư thú của quá tŕnh t́m hiểu mối liên hệ
giữa khoa học khách quan và thiền quán. Với triết
gia Sir Karl Popper, một tên tuổi trong lănh vực triết
lư và khoa học, và lần lượt Ngài đă gặp
được rất nhiều người nổi tiếng
trong các lănh vực trên.
Chương sách thứ ba đề cập đến
”Tánh không, thuyết tương đối, và vật lí
lượng tử” Đức Đạt lai Lạt Ma
đă dẫn người đọc vào một sự ngạc
nhiên đầy thích thú. Với lối tŕnh bày một
đề tài khá phức tạp của khoa học trong
tương quan của Giáo lư nhà Phật, Ngài đă dùng một
lối diễn giải mạch lạc lồng vào những
so sánh chính xác đă cho chúng ta hiểu và thấy được
điều ngài muốn tŕnh bày. Với cái nh́n sáng suốt
lạ kỳ và khả năng vượt bực của
ḿnh, Đức Đạt Lai Lạt Ma đă dễ dàng
dùng ngôn ngữ khoa học thích hợp được các
đẳng cấp tri thức thế gian để diễn
đạt cái thấy xuất thế gian của Ngài.
Khai triển sâu hơn về hai thế giới vật lư
và tâm linh, Đức Đạt Lai Lạt Ma đi vào bảy
đề mục rộng lớn như: Big Bang và vũ trụ
vô thủy của Phật giáo. Tiến hóa, nghiệp, và thế
giới giác thức. Vấn đề tâm thức. Hướng
đến một khoa học về tâm thức. Phạm
vi bao quát của tâm thức. Đạo lí và di truyền học
mới. Khoa học, tâm linh, và nhân loại
Luận về các đề tài trên đây Đức Đạt
Lai Lạt Ma cho rằng sự tiến bộ của khoa học
thật phi thường và đáng ngưỡng mộ, và
cái biết về khoa học đă làm giàu cho khía cạnh vũ
trụ quan Phật giáo của Ngài, một nêu dẫn cụ
thể thí dụ thuyết tương đối của
Einstein và lư thuyết của Ngài Long Thọ về tính
tương đối của thời gian. Thán phục tầm
phát triển rộng lớn của khoa học nhưng lại
cho rằng khoa học vẫn chưa có thể cho chúng ta một
sự hiểu biết ṭan diện rốt ráo, v́ tri thức
khoa học hiện nay chưa được ḥan chỉnh,
do đó việc hội nhập khoa học vào khối tri
thức ṭan diện của con người là thiết yếu.
Đức Đạt lai Lạt Ma cũng đồng thời
phát biểu: ”Trong bản chất, khoa học và tâm linh, tuy
sử dụng những phương thức tiếp cận
khác nhau, nhưng có cùng một mục đích, đó là giúp
con người vươn tới sự ḥan thiện. Trên
phương diện lư tưởng, khoa học như thế
có thể xem là một tuệ giác được xây dựng
trên nền tảng của ḷng từ bi. Cũng như thế,
tâm linh là một cuộc hành tŕnh vào nội tâm, với mục
đích t́m hiểu con người thật của ta trên
b́nh diện thâm sâu nhất và khám phá một lối sống
hướng đến Chân – Thiện – Mỹ. Đây cũng
là biểu hiệu của sự hợp nhất giữa
tuệ giác và ḷng từ bi. Cầu mong mỗi người
chúng ta nghe theo tiếng gọi của nghĩa vụ đạo
đức, hăy cùng nhau làm cho sự hợp tác giữa khoa
học và tâm linh trở thành hiện thực”.
Theo Ngài, khi các khoa học gia có trách nhiệm đạo
đức sẽ đảm bảo khoa học phục vụ
cho lợi ích con người và tạo cho con người
ḷng tin vững chắc vào khoa học. Đức Đạt
Lai Lạt Ma nêu dẫn những thiệt hại như những
tai nạn nguyên tử tại Hiroshima, Nagasaki, Chernobyl, Three
Miles Island, hay Bhopal. Để kết thúc, Ngài đă đồng
thời nhấn mạnh ở điểm, cần có sự
ḥa hợp của khoa học và đạo đức nghĩa
là của lănh vực vật lư và tâm linh, để tránh những
thảm họa sinh thái hóa học và sự thóai hóa của
môi trường, trong đó có sự chọc thủng tầng
ozone.
Một nhân cách lớn cho ḥa b́nh nhân loại nói
chung và cho Tây Tạng nói riêng. Giáo sư Eric
Sharpe miêu tả thánh nhân là người suốt đời
chú trọng đến việc đem an lạc cho con
người và cuộc đời. Đức Đạt
Lai Lạt Ma thứ 14 là hiện thân cho những ǵ đă
được miêu tả như thế. Ngài đấu
tranh không mỏi mệt cho an b́nh của nhân lọai và cho
Tây Tạng trong việc chống đàn áp dày xéo và vi phạm
nhân quyền của nhà cầm quyền Trung Quốc kể
từ 50 năm qua.
Bằng phương cách tranh đấu bất bạo
động, Đức Đạt Lai Lạt Ma đ̣i hỏi
nhà cầm quyền Bắc Kinh trao trả lại nền
độc lập cho Tây Tạng, chấm dứt việc
di dân Trung Hoa đe dọa sự tồn tại của dân
tộc Tây Tạng, tôn trọng các quyền dân chủ tự
do và quyền làm người của dân Tây Tạng. Điểm
sau cùng, nhưng không kém phần quan trọng khẩn
trương, đó là phục hồi và bảo vệ môi
sinh của Tây Tạng, bằng cách chấm dứt việc
sử dụng đất Tây Tạng để sản xuất
vũ khí nguyên tử và chứa rác phế thải nguyên tử.
”I am just a simple Buddhist monk – no more, no less”.
“Tôi chỉ là một tu sĩ Phật giáo b́nh thường,
không hơn, không kém”. Đó là câu trả lời của
Đức Đạt Lai Lạt Ma. Theo công tŕnh nghiên cứu
mới đây của giáo sư Eric Sharp thuộc Đại
học Sydney ở Úc th́ ở thế kỷ 20 có ba thánh
nhân người châu Á, đó là cố thi hào Ấn Độ
Rabindranath Tagore (1861-1941), Mahātma Gandhi (1869-1948) và chính
Ngài, Đức Đạt Lai Lạt Ma Thứ 14 của
Tây Tạng.
Đức Đạt Lai Lạt Ma tên là Tenzin Gyatso, sinh
ngày 6 tháng 7 năm 1935. Bắt đầu sự nghiệp
học vấn của ḿnh vào năm 6 tuổi và hoàn tất
học vị cao nhất của Phật giáo Tây Tạng là
Geshe Lharampa, tương đương với Tiến sĩ
triết học Phật giáo – Doctorate of Buddhist Philosophy, ở
tuổi 25. Năm 1940 tại Lhasa, thủ đô của Tây
Tạng Ngài được chính thức tấn phong là
người lănh đạo chính trị và tôn giáo cho 6 triệu
người Tây Tạng. Kể từ năm 1959 Ngài sống
lưu vong tại Ấn Độ sau trận đàn áp giết
chết vô số tu sĩ Tây Tạng mà Trung Quốc trong thời
kỳ cưỡng chiếm xứ sở nầy đă
dùng vũ lực dă man tàn sát người dân tại
đây. Năm 1989 Đức Đạt Lai Lạt Ma
được trao giải Nobel Ḥa b́nh cho công cuộc
đấu tranh bất bạo động của Ngài,
được kính trọng và tôn vinh là người đại
diện Phật giáo xuất sắc hiện nay trên thế
giới.
Đức Đạt Lai Lạt Ma hiện cư ngụ tại
một tịnh thất nhỏ ở Dharamsala. Mỗi ngày
Ngài thức dậy vào lúc 4 giờ sáng, ngồi thiền,
và sau đó làm việc theo thời khóa biểu của
văn pḥng chính phủ, cụ thể như tiếp khách,
diễn giảng giáo lư cho các khóa tu, hoặc chứng minh
các đại lễ. Đức Đạt Lai Lạt Ma
đă viết khỏang 50 quyển sách cùng rất nhiều
bài vở về Phật pháp và đời sống con
người.
Ư thức và đời sống.
Cuộc sống của Đức Đạt Lai Lạt
Ma đơn giản như bộ áo cà sa trên người
của Ngài. Cho dù đến gặp các nguyên thủ quốc
gia của các đại cường quốc trên thế
giới, Đức Đạt Lai Lạt Ma không bao giờ
khoác vào người một chiếc áo cà sa may bằng gấm
ngũ thể hoặc thất thể, đội mũ hợp
chưởng, đi dưới tàng lọng che bằng gấm
thêu hoa. Luôn luôn hiện diện với ngài là tinh thần
b́nh dị đồng đẳng, một nụ cười
hiền ḥa hầu như bao giờ cũng nở trên môi,
trong phong thái khoan thai nhân từ, và đôi bàn tay chấp lại
biểu hiện sự kính trọng người trực
diện.
Lời hướng dẫn của Đức Đạt
Lai Lạt Ma là sống phải có từ tâm, biết tinh tấn
phấn đấu, vị tha, bỏ tính ích kỷ, biết
chấp nhận, tri ân và ư thức về việc làm của
ḿnh, chúng ta sẽ có được an vui trong đời.
Bởi v́ hạnh phúc bạn có được, đến
từ sự hành xử của bạn. Về vấn
đề tín ngưỡng và hành đạo, Đức
Đạt Lai Lạt Ma có cái nh́n rất thóat, Ngài phát biểu:
“Tín ngưỡng của tôi rất đơn giản, tín
ngưỡng của tôi là ḷng tốt. Không cần có các
chùa chiền, không cần các triết lư cao siêu. Tim và óc của
tôi là các chùa chiền; triết lư của tôi là ḷng tốt”.
Càn khôn tận thị mao đầu thượng Nhật
nguyệt bao hàm giới tử trung là hai câu kệ của
Thiền sư Khánh Hỷ được nêu dẫn trong
trang đầu của quyển sách. Có nghĩa là Càn khôn ở
trên đầu một sợi lông và nhật nguyệt nằm
trong ḷng một hạt cải. Càn là quẻ thuần
dương, tượng trưng cho Trời. Khôn là quẻ
thuần Âm của Bát quái, tượng trưng cho Đất.
Càn Khôn là Trời Đất. Nhật Nguyệt là Mặt trời
và Mặt trăng. Xin nêu dẫn một giả dụ khác:
Lư Bột đời Đường đọc sách nhiều
đến nỗi được gọi là “Lư Vạn Quyển”.
Một hôm đến Lô Sơn tham vấn Hoà thượng
Quy Tôn, ông hỏi: “Kinh nói hạt cải chứa núi Tu Di
nghĩa là sao?”. Hoà thượng Quy Tôn hỏi lại: “Vậy
th́ vạn quyển sách chứa trong đầu ông thế
nào?”. Ta cũng có thể nói rằng, trong 6 chữ “VŨ
TRỤ TRONG MỘT NGUYÊN TỬ” chứa cái bao la tột
cùng của thế giới tâm linh và tiềm năng vĩ
đại của khoa học, cùng hạnh phúc vô bờ của
một phối hợp đồng điệu hài ḥa.
Đọc VŨ TRỤ TRONG MỘT NGUYÊN TỬ của
Đức Đạt Lai Lạt Ma chúng ta sẽ mở rộng
được tầm nh́n, thấy được sự
vi diệu của cuộc sống và tương tức của
vạn vật. Vũ trụ được h́nh thành từ
những đơn vị nhỏ nhất, theo con mắt của
nhà khoa học là một nguyên tử, theo ngôn ngữ của
nhà Phật là một vi trần. Sách hướng đến
sự định vị con người và vạn vật,
từ cái nhỏ nhất tiến tới hay từ cái vĩ
đại nhất trở về, th́ mục đích là tạo
thăng bằng để bảo tồn sự sống
c̣n của vũ trụ và đem an b́nh đến cho đời
sống con người.
UYÊN HẠNH
10.10.2009
Sách ấn tống,
không bán, chỉ xin gửi lại tiền cước phí
(trong nước Mỹ: $5, ngoài nước Mỹ: $15).
Ủng hộ tuỳ hỷ. Số tiền ủng hộ
của quư vị, một nửa sẽ tặng cho các
Tăng đoàn Tây Tạng để hoằng dương
Phật pháp, một nửa để Nhà Xuất Bản
có phương tiện in những sách tiếp theo.
Xin gửi về:
NXB Rạng Đông
5931 Schebish Lane
Alexandria, VA 22310
USA
E-Mail: NXBRangDong@gmail.com
Nhóm mạng
Việt Nam Văn Hiến
Trang: Vũ
Trụ Trong Một Nguyên Tử
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.org
www.vietnamvanhien.info
www.vietnamvanhien.com
Email: thuky@vietnamvanhien.net
|
|
|
"Bất chiến tự nhiên
thành" chi kế
Văn
Hiến ngàn năm sử đă đề
Giải
trừ quốc nạn bằng Tâm lực
"Nhân Chủ (tự chủ) - An Vi (an lạc)" khai
lối về
|
Lấy Tâm Lực thay cho vũ lực để
giải trừ quốc nạn là phục hoạt nếp
sống Văn Hiến và phục hồi nền "An Lạc
& Tự Chủ" ngàn đời cuả Việt tộc.
Trở lên đầu
trang
Trở Lại Trang Mặt
